تاثیرات فرهنگی

سهباران تأثیر فرهنگی چشمگیری بر کاهش رهاسازی انواع زباله خواهد داشت.

طرح سهباران مسلما درصد قابل توجهی از حجم زباله‎های تولیدی شهری را به‌دلیل حذف بطری‎ها و ظروف یک‌بارمصرف کم می‎کند که پیرامون آن در بخش پیش توضیح داده شد. اما علاوه بر این و با تکیه بر تجربیات جهانی، پیش‎بینی می‎شود اجرای چنین طرحی تأثیر عمیقی بر فرهنگ کلی رهاسازی زباله در طبیعت در مورد انواع زباله‎ها داشته باشد. به عبارت دیگر شهروندی که آموخته بطری و ظروف یک‌بارمصرف را به‎دلیل وجود ودیعه و ارزش مالی دور نریزد، به تدریج برخوردی مشابه با انواع زباله‎ها اعم از اینکه دارای ودیعه هستند یا خیر، خواهد داشت.

با اجرای طرح‎های جامعی مانند سهباران، اساسا فرهنگ دور و بیرون ریختن پسماند، بعد از مدتی در جامعه کمرنگ خواهد شد و نوعی وسواس و حس مسئولیت در قبال هر قطعه پسماندی که قرار است روی زمین بیفتد، در شهروند ایجاد خواهد شد. مطالعات زیادی در دنیا وجود دارند که نشان می‎دهد این اتفاق بعد از اجرای طرح‎هایی شبیه سهباران در جامعه می‎افتد. به عنوان نمونه در ایالت‎هایی در آمریکا که طرح ودیعه‎گذاری و بازیافت سازماندهی شده ظروف یک‌بارمصرف اجرا شده بود، مشاهده شده که بیش از نیمی از میزان رهایش کلی زباله‎ها در آن ایالت بعد از اجرای طرح کاسته شده است. در جدول ذیل تاثیر سامانه همگانی بازیافت بر مبنای ودیعه‎گذاری بر معضل رهاسازی بطری‎ها و انواع زباله‎ها در برخی ایالت‎های آمریکا ارائه شده است.

مثال دیگر زمینه تاثیر فرهنگی سامانه‎های بازیافت همگانی ظروف یکبار مصرف بر مبنای ودیعه‎گذاری، کشور نروژ است.

ودیعه بطری یک‎بارمصرف با حجم کمتر از نیم لیتر در سال 1982 در نروژ 1 کرون نروژی بوده است. بر مبنای آمار مربوط به نرخ تورم در نروژ می‎توان تخمین زد که در آن سال این ودیعه، کسری معادل تقریبا 13% از قیمت یک نوشیدنی متعارف بود. امروز بعد از 34 سال، ودیعه بطری نیم لیتری همان 1 کرون است که ارزش امروز آن تنها 36% ارزشش در سال 1982 است و این مبلغ تنها 5% قیمت یک نوشیدنی متعارف نیم لیتری است. به عبارت دیگر، یک شهروند نروژی، امروزه کسر کوچکی نسبت به مبلغی که در سال 1982 برای ودیعه بطری دریافت می‎کرد، دریافت می‎کند اما همان عمل بازیافت را با حتی با دقتی بیشتر (بر مبنای آمار نرخ بازگشت بطری در این سال‎ها که بهبود هم داشته) انجام می‎دهد. این بدان معنی است که امروزه ارزش مالی مقدار ودیعه بطری در نروژ دیگر نسبت به سال 1982 مطرح نیست، بلکه این فرهنگ بازیافت و عدم رهایش بطری در طبیعت است که در میان شهروندان نروژ نهادینه شده است.

نهادینه شدن فرهنگ بازیافت برای انواع اقلام پسماند شهری منحصر به نروژ و آمریکا نیست و می‎توان این پدیده را در میان شهروندان تمامی کشورهایی که طرح‎های بازیافت همگانی ظروف یکبار مصرف بر مبنای ودیعه گذاری دارند؛ مانند سوئد، آلمان، دانمارک، فنلاند و استرالیا نیز مشاهده نمود.