منافع فروشگاه‌های زنجیره‌ای
تاثیرات فرهنگی
مارس 28, 2017
پیش‌نویس قانون ودیعه‌گذاری
مارس 28, 2017
طرح سهباران فواید ویژهای برای خردهفروشهای مواد غذایی و فروشگاه های زنجیره‌ای خواهد داشت.
خرده فروشها شامل لبنیاتی و خواربارفروشهای محلی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای مواد غذایی، سوپرمارکتها و هایپرمارکتها از قِبَل طرح سهباران منافع مادی قابل توجهی بهدست خواهند آورد. در وهله اول، از مسئولیت اخلاقی و قانونیِ رهایش بطری‌های یک‌بارمصرف در طبیعت منفک می‌شوند اما در بعد اقتصادی، خردهفروش بطری‌های استفاده‌شده را از مصرفکننده دریافت کرده و ودیعه آنرا بازپرداخت میکند و سپس این بطری‌ها برای اجرای فرایند بازیافت ارسال خواهند شد. خردهفروش به ازای هر واحد بطری ارسال شده، مبلغی تحت عنوان "تعرفه عملیات" که میزان آنرا قانون تعیین میکند، دریافت خواهد کرد. این مبلغ نه تنها هزینههای اجرای طرح اعم از هزینه فضا، انرژی و پرسنلی را میپوشاند، بلکه مقداری نیز سود عاید خردهفروش خواهد کرد.
منافع ضمنی برای فروشگاه‌ها
علاوه بر فایده مستقیم مالی، فواید غیرمستقیم اقتصادی نیز برای خردهفروشها بر این طرح مترتب است.
مطالعات انجام شده در کشورهای مختلف از جمله آمریکا و هلند نشان میدهد که رابطه مستقیمی میان تعداد مراجعهکنندگان به سوپرمارکتها و مهیا بودن شرایط برای بازپس‌دادن بطری‌های استفاده‌شده آنها وجود دارد. به این معنی که فروشگاه‌های دارای امکانات بهتر برای دریافت بطری‌های استفاده‌شده، مشتریهای بیشتری دارند و مصرفکنندهها به چنین فروشگاههایی بیشتر اقبال می‌کنند. طبعاً رفت و آمد بیشتر مشتری‌ها به یک فروشگاه به صورت مستقیم به افزایش خرید آنها و نهایتا درآمد آن فروشگاه ترجمه میشود.
یکی از مطالعات اجتماعی در این زمینه توسط تومرا در سوئد در سال 2014 انجام شد که در آن 1800 شهروند سوئدی در رابطه با رفتار بازیافت آنها در مورد بطری‌های یک‌بارمصرف مورد سوال قرار گرفتند. در این مطالعه مشخص شد که 93% افراد مورد سوال آخرین باری که برای تحویل بطری‌های استفاده‌شده به یک فروشگاه مواد غذایی رفتهاند، از آنجا خرید نیز کردهاند. این عدد به روشنی میزان افزایش تردد مشتریان به فروشگاههایی که تجهیزات دریافت بطری را دارند نشان میدهد که ترجمان آن منفعت اقتصادی قابل توجه برای خردهفروش است. همچنین در سال 2013 پژوهشی مرتبط در آمریکا توسط گروه پژوهشی منافع عمومی نیویورک انجام شد . در این مطالعه 1100 نفر از افرادی که برای بازپس‌دادن بطری‌های استفاده‌شده به فروشگاه‌های مواد غذایی مراجعه کرده بودند، مورد مصاحبه قرار گرفتند. بر طبق نتایج این پژوهش، 68 درصد از افرادی که بطری‌های استفاده‌شده خود را تحویل دادند، در همان فروشگاه نیز خرید کردند. 81 درصد از این مشتری‌ها اعلام کردند که به صورت معمول از همین فروشگاهی که بطری‌های استفاده‌شده را در آن تحویل می‌دهند، خرید می‌کنند. 57 درصد از مشتریهای مصاحبه شده بیان کردند که فروشگاه مورد نظر را برای خرید انتخاب کردند "به این دلیل که تجهیزات مناسب و راحتی برای بازپس‌دادن بطری‌های استفاده‌شده دارد".
نتایج مطالعه انجام شده در سال 2003 توسط موسسه معتبر تی.ان.اس گالوپ نشان میدهد که در فنلاند، نروژ و هلند مشتریهایی که بطری‌های استفاده‌شده را در یک فروشگاه مواد غذایی تحویل می‌دهند، بیشتر از مشتریانی خرید می‌کنند که در آن فروشگاه بطری تحویل نمیدهند. میزان درصدی ِ این اختلاف در همان سال در هلند 51% و متوسط عددیِ آن 16 یورو بوده است، به این معنی که مشتریان تحویل‌دهنده بطری‌های استفاده‌شده به صورت متوسط 16 یورو بیش از سایرین در همان فروشگاه خرید می‌کنند. این نتایج با مطالعات قبلی که در سوئد شده بود همخوانی دارد و به نظر می‌رسد احتمال خرید مشتریان در فروشگاهی که بطری استفاده‌شده را تحویل می‌دهند، همیشه بیشتر از فروشگاهی است که این امکان را ندارد. در مطالعه دیگری از گروه پژوهشی منافع عمومی نیویورک تحت عنوان "بطری بیشتر، شغل بیشتر" نشان داده شده که بعد از اجرای قانون ودیعه‌گذاری بطری‌ها در سال 2009 شغلهای بیشتری در بخش خرده‌فروشی مواد غذایی ایجاد شده و این کسب و کار به صورتی ملموس از اجرای این قانون منتفع شده است. بنابر مطالب ذکر شده، لبنیاتی و خواربارفروشهای محلی و فروشگاه‌های بزرگتر مواد غذایی منافع بزرگی در طرح سهباران دارند و به صورت طبیعی متحد بزرگی برای این طرح محسوب می‌شوند.
